آیا قهوه می تواند سبب بروز کم خونی شود؟

این روزها نوشیدنی ها و خوراکی های حاوی کافئین به یکی از پایه های اصلی زندگی روزمره تبدیل شده اند. بیش از 80 درصد بزرگسالان قهوه می نوشند. به هر حال از آنجا که کافئین به عنوان یک محرک طبیعی تلقی می شود عده ای ادعا کرده اند که کافئین می تواند در جذب برخی از مواد مانند آهن، اختلالاتی ایجاد کند.

اما آیا واقعا نوشیدن قهوه می تواند سبب اختلال در جذب برخی از مواد اساسی مانند آهن شود؟

در برخی از موارد، مصرف بیش از حد کافئین می تواند سبب کاهش جذب آهن شود. مثلا یک تحقیق نشان میدهد که نوشیدن یک فنجان قهوه به همراه یک وعده غذایی شامل همبرگرد می تواند میزان جذب آهن را تا 39 درصد کاهش دهد. البته باید به این نکته اشاره کنیم که میزان جذب آهن با نوشیدن یک فنجان چای با همین وعده غذایی تا 64 درصد کاهش میابد.
تحقیق دیگر نشان داده است که نوشیدن یک فنجان قهوه با یک وعده غذایی محتوی نان باعث می شود میزان جذب آهن کاهش یابد.
در واقع حقیقات صورت گرفته در این موردحاکی از آن هستند که کافئین، تنها به 6 درصد از ملکول های آهن موجود در یک وعده غذایی میچسبد که رقم بسیار پایینی است و عوامل دیگری نیز وجود دارد که بر جذب آهن تاثیر میگذارند.
یک تحقیق بزرگ صورت گرفته در این مورد نیز نشان داده است که در میان بزرگسالان، نوشیدن بیش از حد قهوه سبب کاهش 1 درصدی فریتین می شود. فریتین ، نوعی پروتئین است که به میزان ذخیره آهن در بدن اشاره می کند.

سایر مواد تاثیرگذار بر میزان جذب آهن

کافئین به عنوان تنها ماده ای محسوب نمی شود که بر میزان جذب آهن تاثیر میگذارد. در واقع پلی فنول های موجود در چای نیز موانع اصلی در جذب آهن هستند. البته تنین های موجود در چای به عنوان مانعی در جذب آهن تلقی می شوند.
این ترکیبات به ملکول های آهن می چسبند و از جذب آنها جلوگیری می کنند. البته میزان تاثیرگذاری آنها به مقدار مصرفشان نیز بستگی دارد. این بدان معناست هر چقدر که میزان محتوای پلی فنول غذا یا نوشیدنی افزایش یابد میزان جذب آهن کاهش میابد.
تحقیقات نشان داده اند که نوع غذای مصرفی در مقایسه با نوشیدنی های کافئین دار، تاثیر بیشتری را بر میزان جذب آهن بر جای میگذارد. آهن به دو شکل در مواد غذایی وجود دارد که عبارتند از آهن هم(heme) و آهن غیر هم_non-heme).
آهن هم که عمدتا در غذاهای گیاهی یافت می شود تقریبا ناپایدار است و تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. تنها حدود 2 تا 20 درصد آهن غیر هم جذب می شود.
البته آهن هم نیز در بافت های حیوانی یافت می شود و میزان جذب آن بیشتر بوده و به 15 الی 35 درصد میرسد. بسیاری از فاکتورهای مربوط به رژیم غذایی بر جذب این نوع آهن تاثیر نمیگذارند.
استفاده از پروتئین های حیوانی، ویتامین C و مس در وعده های غذایی می تواند میزان جذب آهن هم و غیر هم را افزایش داده و میزان تاثیرات منفی کافئین را کاهش دهد.
در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که میزان مصرف نوشیدنی های کافئین دار بر میزان جذب موثر آهن تاثیرگذار است. بنابراین باید قهوه و نوشیدنی های کافئین دار را به مقدار مناسب بنوشید. از طرفی این دسته از نوشیدنی ها را بلافاصله پس از صرف وعده غذایی، مصرف نکنید و مادامی که یک فاصله زمانی میان صرف غذا و نوشیدن قهوه و چای وجود داشته باشد جذب آهن موجود در غذا با مشکلی مواجه نخواهد شد.

پیشنهاد خرید

پودر قهوه اسپرسو تیسا 250 گرم

200,000 تومان200,000 تومانخرید کنید

چه مدت پس از صرف غذا می توان قهوه نوشید؟

معمولا وقتی با مشکلی از نظر سلامت مواجه نیستید بدن شما هیچ مشکلی در مورد جذب آهن ندارد. اما به افرادی که با کمبود آهن یا کم خونی مواجهند توصیه می شود تا یک ساعت قبل و یک ساعت بعد از صرف غذا، از نوشیدن قهوه یا هر نوشیدنی کافئین دار دیگر اجتناب ورزند. البته نوشیدن قهوه در حین صرف غذا نیز اکیدا منع می شود. همچنین میزان جذب آهن به نوع مکمل های آهن مورد استفاده نیز بستگی دارد. پزشکان نیز توصیه می کنند که Ferrous Sulphat 325 mg که یکی از شکل های اساسی آهن است مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین باید از مصرف بیش از حد مکمل های آهن به همراه وعده های غذایی نیز اجتناب کرد. اگر پزشک شما توصیه کرده است که مکمل های آهن را مصرف کنید بهتر است این مکمل ها را قبل از وعده غذایی میل کنید. مصرف مکمل ها، دو ساعت  قبل از صرف غذا، روشی عاقلانه تر است.

از آنجا که اسید معده به جذب آهن بیشتر کمک می کند زمانی که شکم، خالی است بهترین زمان برای مصرف آهن است. میزان جذب آهن پس از مصرف قهوه، با کیفیت قهوه، رابطه معکوس دارد و هر چه قدر که قهوه، قویتر باشد میزن جذب آهن نیز کمتر خواهد بود.