پارکینسون(PD) نوعی بیماری مخرب برای سیستم عصبی است. طبق آمار ارائه شده، تا سال 2016 بیش از 6.1 میلیون نفر از مردم جهان از این بیماری رنج برده اند. معمولا سن ابتلا به PD، بالای 60 سال است اما تحقیقی در این مورد نشان داد که یک نفر از هر 10 نفر نیز قبل از سن 50 سالگی با این اختلال روبرو شده است.
ویژگی اساسی PD، سفت شدن عضلات، لرزش دست ها، اختلال در راه رفتن و اختلال در کنترل تعادل است. ضایعه پاتولوژیک اساسی بیماری پارکینسون، از بین رفتن تدریجی نورون های دوپامینرژیک در مغز میانی است. در حال حاضر هیچ درمان اساسی برای کند کردن روند از بین رفتن نورون ها یا توقف این روند وجود ندارد و حتی نمی توان کاهش دوپامین در مغز میانی را کنترل کرد.
تحقیقات اپیدمولوژیکی و تجربی موجود در حال حاضر بر چرخه زندگی، عوامل خطرزای محیطی و غذایی متمرکز شده اند که مصرف قهوه نیز یکی این عوامل است.
قهوه، کافئین وخطر بیماری پارکینسون
در بسیاری از تحقیقات اپیدمولوژیک، گزارش شده است که رابطه معکوسی میان مصرف قهوه/کافئین و خطر پارکینسون وجود دارد. مصرف قهوه می تواند خطر ابتلا به پارکینسون را کاهش دهد و به جرات می توان گفت که کافئین، عامل موثر در این بین است. البته در زنان، تعامل میان کافئین و هورمون درمانی به بررسی و مطالعه بیشتری نیاز دارد.
در اوایل سال 1968 نیز تحقیقی صورت گرفت که شامل دو گروه کم مصرف و پر مصرف قهوه بود. بعدها نیز تحقیقات مشابهی در اسپانیا، سوئد و آلمان صورت گرفت و رابطه معکوس میان میزان مصرف قهوه و خطر ابتلا به پارکینسون را بیشتر مورد تایید قرار داد.
همچنین متاآنالیزهای متعددی نیز صورت گرفت و از این دیدگاه پشتیبانی کردند که مصرف قهوه با کاهش خطر بیماری پارکینسون همراه است.
متاتحلیل 20 تحقیق در سال 2002 نشان داد که خطر ابتلا به پارکینسون در افرادی که قهوه مینوشند در مقایسه با سایر افراد حدود 31 درصد کاهش یافته است. حتی در برخی از این تحقیقات مشخص شد که میزان خطر ابتلا به پارکینسون در افرادی که تا چهار فنجان قهوه می نوشیدند حدود 80 درصد کاهش پیدا کرده است.
همچنین ارزیابی وضعیت بیش از 304980 نفر در سال 2012 نشان داد که افزایش میزان جذب کافئین با کاهش ریسک پارکینسون در مردان و زنان همراه است.
در زنان، داده های به دست آمده تا حدودی مبهم بودند زیرا در یکی از این تحقیقات، مشخص شد که یک رابطه U شکل میان مصرف کافئین و خطر ابتلا به پارکینسون وجود دارد و بهتر است زنانی که در دوره پس از یائسگی قرار دارند مقادیر بالای قهوه را مصرف نکنند.
در مورد مکانیزم عملکرد کافئین برای جلوگیری از ابتلا به پارکینسون نیز باید بگوییم که حتی در حیوانات نیز کافئین با علائم PD در موش ها نیز مقابله می کند و تاثیر داروهای آن را افزایش میدهد که این امر ، بویژه، پیش ساز دوپامین یعنی L-DOPA را در بر میگیرد. به طور کلی و در نهایت باید بگوییم مصرف مقادیر مناسب قهوه به دلیل وجود مقدار مناسب کافئین می تواند تاثیرات مثبتی را در پیشگیری از ابتلا به پارکینسون بر جای بگذارد.
جالب بود